Mục lục
1. Các biện pháp dựa theo lối sống
Dưới đây là những cách tránh thai dựa theo lối sống (lifestyle) mà không liên quan đến việc cấy, dính hoặc chặn bất cứ dụng cụ gì lên cơ thể.
Kiêng quan hệ (abstinence)
Kiêng quan hệ là khi bạn không tham gia vào bất kỳ hoạt động tình dục nào.
Mức độ hiệu quả: 100%
Quan hệ tình dục không xâm nhập (outercourse)
Quan hệ tình dục không xâm nhập là biện pháp quan hệ tình dục nhưng không tiếp xúc với chất dịch cơ thể (qua đồ lót, quần áo), miễn là không cho dương vật tiếp xúc với âm đạo.
Phương pháp này khiến tinh trùng không thể vào âm đạo và tiếp cận với trứng nên không thể có thai.
Mức độ hiệu quả: 100%
Phương pháp tính ngày (fertility awareness methods)
Phương pháp tính ngày giúp phụ nữ tính toán được khoảng thời gian có thể thụ thai của mình trong một chu kỳ kinh nguyệt, tuy nhiên biện pháp này không thực sự an toàn và chỉ nên áp dụng cho những chị em có chu kỳ kinh nguyệt rất đều.
Mức độ hiệu quả: 76-88%
2. Các biện pháp sử dụng ngay khi cần
Bao cao su cho phụ nữ (Internal Condom)
Không chỉ nam giới mới có thể sử dụng bao cao su. Loại bao cao su được thiết kế cho phụ nữ được đeo lỏng trong âm đạo, thường dài khoảng 17cm, cũng làm từ chất liệu mủ cao su tự nhiên. Giống như chức năng của bao cao su cho nam giới, chúng ngăn dịch tiết và tinh dịch xâm nhập vào tử cung.
Mức độ hiệu quả: 95% theo lý thuyết tuy nhiên trong thực tế chỉ khoảng 79%. Về giá cả có phần đắt hơn bao cao su cho nam giới nên loại bao cao su cho nam giới vẫn được ưa chuộng hơn.
Bao cao su cho nam giới
Là loại bao cao su phổ biến dành cho nam giới đeo. Khi quan hệ tình dục nam giới sẽ đeo bao cao su vào dương vật để ngăn dịch tiết và tinh dịch xâm nhập vào tử cung phụ nữ.
Mức độ hiệu quả: 95%.
Màng ngăn tránh thai
Là một thiết bị tránh thai dạng hình đĩa, nông, có thể gấp lại để đặt vào bên trong âm đạo, bao lấy cổ tử cung khi quan hệ tình dục.
Mức độ hiệu quả: Nếu chị em trong mỗi lần quan hệ tình dục sử dụng màng ngăn đầy đủ và đúng cách, thì xác suất tránh thai mà Tuy nhiên trong thực tế, màng ngăn tránh thai chỉ hiệu quả khoảng 88% do sai cách đưa vào âm đạo sai.
Xốp đệm tránh thai
Xốp đệm tránh thai là một dụng cụ có hình bánh vòng doughnut, được làm từ bọt mềm có phủ chất diệt tinh trùng. Dụng cụ này được đưa vào trong âm đạo để bao phủ cổ tử cung.
Mức độ hiệu quả: 91% trong điều kiện lý tưởng, tuy nhiên trên thực tế mức độ hiệu quả chỉ đạt 80%.
Mũ chụp cổ tử cung
Mũ chụp cổ tử cung còn gọi là mũ cổ tử cung (cervical cap) là một cốc có hình vòm được làm từ cao su silicone, thành phần không gây dị ứng, giúp ngăn ngừa tinh trùng xâm nhập vào cổ tử cung. Cũng giống như cốc nguyệt san, mũ chụp cổ tử cung là một dụng cụ tránh thai có thể tái sử dụng, được đưa vào âm đạo phụ nữ tuy nhiên trước đó cần đo đạc để vừa khít với cổ tử cung mỗi người.
Sản phẩm này cần được sử dụng với chất diệt tinh trùng để có hiệu quả tối đa. Chất diệt tinh trùng ngăn không cho tinh trùng di chuyển và vô hiệu hoá khả năng của tinh trùng.
Mức độ hiệu quả: 71% đối với những phụ nữ đã sinh thường qua âm đạo, còn đối với những ai chưa bao giờ mang thai tỉ lệ hiệu quả lên tới 86%. Sự khác biệt do âm đạo và cổ tử cung bị kéo giãn do hoạt động sinh thường qua âm đạo làm mũ tránh thai không vừa khít với cổ tử cung.
Thuốc diệt tinh trùng
Thuốc diệt tinh trùng được tạo nên từ một chất hoá học an toàn có tác dụng giết chết tinh trùng để ngăn ngừa quá trình thụ tinh trong tử cung phụ nữ.
Thuốc diệt tinh trùng được bán dưới nhiều dạng khác nhau: từ dạng bọt, viên nén, kem, thuốc hình viên đạn hoặc màng hoà tan.
Để đạt hiệu quả tránh thai cao, bạn cần kết hợp sử dụng thuốc diệt tinh trùng với các thiết bị ngừa thai khác ví dụ như mũ chụp và màng chắn cổ tử cung.
Mức độ hiệu quả: 72%
Thuốc tránh thai khẩn cấp
Là loại thuốc được sử dụng sau khi quan hệ không an toàn, có dạng từ 1 tới 2 viên. Sau khi quan hệ không được bảo vệ, bạn gái nên uống thuốc trong vòng 24-72h, càng sớm thuốc sẽ có hiệu quả cao hơn.
Mức độ hiệu quả: từ 85 tới 95% tùy vào thời gian uống.
3. Biện pháp sử dụng định kỳ
Tiêm thuốc tránh thai
Thuốc tránh thai dạng tiêm là thuốc tổng hợp từ progesterone, một nội tiết tố tự nhiên được sản xuất bởi buồng trứng mỗi chu kỳ kinh nguyệt. Bác sĩ sẽ tiêm loại thuốc này vào phần tay hoặc phần mông. Mỗi mũi tiêm có tác dụng tránh thai trong vòng 12 – 14 tuần. Nên tuân thủ đúng thời gian để đạt hiệu quả tối ưu.
Mức độ hiệu quả: 94-99%.
Miếng dán tránh thai
Là một miếng dán mỏng, có kích cỡ khoảng 4,5cm2, được dán trực tiếp lên da vùng mông, bụng, lưng hoặc bắp tay. Miếng dán có khả năng giải phóng estrogen và progestin, đây là các loại hormone tự nhiên do cơ thể sản sinh ra để ngăn ngừa quá trình rụng trứng.
Mức độ hiệu quả: 91%
Thuốc tránh thai hàng ngày 1 vỉ loại 21 viên
Đây là loại thuốc mà mỗi vỉ dùng trong 21 ngày, tương ứng với 21 viên. Trong mỗi viên có chứa một lượng hormone sinh dục nữ nhỏ.
Mức độ hiệu quả: 99% nếu uống chuẩn giờ, 93% nếu uống không đều. Vì vậy chị em nên chú ý uống đúng giờ mỗi ngày để đạt hiệu quả tránh thai cao nhất.
Thuốc tránh thai hàng ngày 1 vỉ loại 28 viên
Vỉ thuốc tránh thai 28 viên bao gồm 21 viên với thành phần tương tự như thuốc loại 21 viên, ngoài ra có thêm 7 viên là các viên giả dược hoặc viên bổ sung sắt, hoàn toàn không chứa các thành phần tránh thai.
So với loại thuốc tránh thai 21 viên, thuốc tránh thai 28 viên được ưa chuộng hơn vì chị em có thể uống đều đặn 1 chu kỳ, không gây gián đoạn trong quá trình sử dụng thuốc, giúp hình thành thói quen uống thuốc liên tục lâu dài. Bạn nên chọn những loại thuốc tránh thai hàng ngày loại 28 viên có chứa 7 viên sắt như của New Choice để bù đắp lượng sắt thiếu hụt do mất máu trong chu kỳ kinh nguyệt.
Ngoài tác dụng ngừa thai, thuốc tránh thai hàng ngày còn mang lại một số lợi ích như:
- Điều trị mụn trên da bằng cách ức chế các hóc môn tự nhiên gây ra mụn trứng cá
- Hạn chế triệu chứng thể chất hay cảm xúc ở giai đoạn tiền kinh nguyệt
- Điều trị rối loạn kinh nguyệt, giảm tình trạng đau bụng kinh dữ dội
- Đôi khi được ứng dụng nhằm chữa bệnh lạc nội mạc tử cung.
LƯU Ý: ngoài phân loại theo số viên, thuốc tránh thai còn được phân loại theo biệt dược, cụ thể:
Thuốc tránh thai 1 hoạt chất
Là thuốc tránh thai uống hằng ngày, chỉ bao gồm progestin. Do thuốc tránh thai chỉ chứa progestin mà không chứa estrogen phù hợp cho bà mẹ đang nuôi con bú. Thuốc không làm ảnh hưởng đến lượng cũng như chất lượng sữa tiết ra.
Chú ý uống thuốc cực kỳ đúng giờ để đạt hiệu quả cao.
Thuốc tránh thai kết hợp
Thuốc tránh thai kết hợp là biện pháp tránh thai chứa 2 loại nội tiết estrogen và progestin.
Estrogen và progestin kết hợp giúp ngăn chặn rụng trứng, giúp thay đổi niêm mạc của tử cung để ngăn ngừa thai nhi phát triển cũng như thay đổi chất nhầy ở cổ tử cung để ngăn sự xâm nhập của tinh trùng.
Sử dụng viên thuốc tránh thai kết hợp đòi hỏi phải uống thuốc đều đặn.
4. Biện pháp sử dụng lâu dài (từ 3 tới 5 năm)
Que cấy (Implant)
Que cấy tránh thai có dạng những ống nhỏ làm bằng chất dẻo có chứa thuốc tránh thai, được cấy dưới da tay không thuận của phụ nữ. Thành phần có trong que cấy tránh thai này bao gồm nội tiết tố levonorgestrel hay etonogestrel.
Mức độ hiệu quả: 99%.
Dụng cụ tử cung có đồng (IUD)
Vòng tránh thai IUD có hình chữ T, được quấn đồng gắn ở phần thân chữ T, đuôi dụng cụ có hai dây nhỏ thò ra âm đạo từ 2 – 3 cm giúp cố định vòng luôn ở đúng vị trí.
Vòng tránh thai được đưa vào tử cung, có thể được sử dụng như biện pháp tránh thai khẩn cấp nếu được đưa vào âm đạo trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Vòng tránh thai IUD là một biện pháp tránh thai lâu dài, từ 3-5 năm tuỳ nhãn hàng.
Mức độ hiệu quả: 99%.
Dụng cụ tử cung nội tiết (Hormonal IUD)
Loại vòng này cũng có hình chữ T giống với dụng cụ tử cung IUD, nhưng thay vì chứa đồng, vòng này sẽ chứa hormone nội tiết giống với que cấy Implant.
Mức độ hiệu quả: 99%.
