Việc phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục luôn là vấn đề được quan tâm và quan trọng đối với mọi người bởi những hậu quả mà chúng mang lại. Các bệnh này được xem như là căn bệnh xã hội và ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe cũng như cuộc sống của mỗi người trong xã hội. Vì vậy, việc tìm hiểu và áp dụng cách phòng tránh đúng đắn là rất cần thiết. Điều này giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của mỗi người.
Mục lục
Điểm danh những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến nhất
Lậu
Vi khuẩn lậu (Neisseria Gonorrhoeae) gây bệnh lậu, tác động chủ yếu đến vùng sinh dục, họng và mắt. Triệu chứng phổ biến ở nam giới gồm: chảy dịch bất thường ở dương vật, tiểu buốt,..
Trong khi đó, chỉ 50% phụ nữ bị nhiễm có triệu chứng như tăng tiết dịch hoặc dịch niệu đạo bất thường, đau bụng, đau khi đi tiểu hay quan hệ tình dục. Bệnh lậu nếu không được điều trị có thể gây biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng lan tỏa vùng sinh dục – hậu môn, vô sinh, sảy thai, sinh non, có thai ngoài tử cung và truyền bệnh cho con khi sinh thường.
Do đó, việc phòng tránh bệnh lậu và các bệnh lây qua đường tình dục là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe cũng như tránh những hậu quả đáng tiếc
Chlamydia
Vi khuẩn Chlamydia Trachomatis có thể gây ra căn bệnh nguy hiểm đến vô sinh. Căn bệnh này thường kèm với bệnh lậu.
Có đến 70% phụ nữ bị nhiễm Chlamydia không thấy triệu chứng gì. Tuy nhiên, một số triệu chứng có thể xảy ra như: dịch âm đạo bất thường, tiểu buốt, rát, chảy máu ngoài kỳ kinh nguyệt, ra máu sau khi quan hệ, đau bụng dưới hoặc khó chịu.
Đối với nam giới, 50% bị nhiễm Chlamydia không có triệu chứng. Những triệu chứng có thể xuất hiện bao gồm: tiểu buốt, rát, tiết dịch bất thường ở dương vật, đau hoặc khó chịu ở đầu dương vật.
Bệnh mụn rộp sinh dục
Vi khuẩn Herpes Simplex là nguyên nhân gây bệnh lây qua đường tình dục. Hầu hết những người mắc virus Herpes ở vùng sinh dục không có triệu chứng hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ, dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, virus vẫn có thể phát tán và lây truyền cho người khác khi quan hệ tình dục.
Khi phát bệnh lần đầu, người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, xuất hiện nhiều mụn nước tại vùng hậu môn và sinh dục. Các mụn nước này dễ vỡ và gây đau rát nhẹ, phụ nữ cũng có thể xuất hiện tiết dịch âm đạo bất thường.
Ở lần tái phát, virus Herpes trở nên hoạt động lại do một số nguyên nhân khác nhau. Các triệu chứng ở lần này tương tự nhưng nhẹ hơn và kéo dài ngắn hơn so với lần đầu. Vi khuẩn Herpes nhiều trong các mụn nước và có khả năng lây lan cao, do đó trong thời gian này cần hạn chế quan hệ tình dục và sử dụng bảo vệ như bao cao su
Viêm gan B, viêm gan C
Theo thống kê, trên toàn cầu có hơn 2 tỷ người đã và đang mắc bệnh viêm gan B (HBV). May mắn là hiện nay đã có loại vaccine để phòng ngừa bệnh này. Bệnh viêm gan B và viêm gan C (do virus Hepatitis C – HCV gây ra) đều là những căn bệnh nguy hiểm, trong đó, HBV lây nhiễm nhanh gấp 100 lần so với virus HIV. Các cách thức lây truyền của HBV bao gồm: từ mẹ sang con, qua quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc với máu, các vật phẩm y tế hay dịch tiết của người bệnh nhiễm HBV.
Giang mai ( syphilis )
Vi khuẩn Treponema pallidum là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Bệnh giang mai được phân loại thành nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn có các triệu chứng khác nhau.
Ở giai đoạn sơ phát, thường xuất hiện một vết loét hình tròn hoặc hình bầu dục, cứng chắc, không đau và có thể tự lành sau 2-6 tuần mà không cần điều trị, xuất hiện ở vùng bị nhiễm vi khuẩn (như đầu dương vật, miệng, cổ tử cung, họng…). Trong giai đoạn này, người bệnh thường xuất hiện hạch gần vùng có vết loét. Nếu không điều trị, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào máu và gây ra hàng loạt các triệu chứng trên da và niêm mạc.
Nếu ở giai đoạn muộn, sẽ gây ra các biến chứng nghiêm trọng ở hệ thần kinh, mắt và mạch máu. Đối với phụ nữ mang thai, nếu mắc giang mai mà không được điều trị, có thể dẫn đến sảy thai, thai chết lưu và gặp phải nhiều dị tật sau sinh.
HIV
Vi rút HIV (viết tắt của “Human Immuno-deficiency Virus”) gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch ở người. AIDS là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV, khi đó nó tấn công hệ thống miễn dịch của cơ thể, khiến cho cơ thể không còn khả năng đối phó với các tác nhân gây bệnh và dẫn đến nguy cơ đến tính mạng.
Tương tự với viêm gan B, HIV cũng có thể lây truyền qua 3 con đường chính, bao gồm đường máu và các loại dịch tiết như tinh dịch, dịch nhầy và qua quan hệ tình dục, cũng như lây từ mẹ sang con.
Sau 2-4 tuần nhiễm HIV, bệnh nhân có thể không có triệu chứng hoặc chỉ xuất hiện mệt mỏi và các triệu chứng tương tự cúm, kéo dài vài tuần rồi biến mất. Tiếp theo, giai đoạn âm thầm đến, hầu như không có triệu chứng nào. Nếu không điều trị, tải lượng virus tăng dần và số lượng tế bào CD4+ giảm. Cuối cùng, người mắc HIV sẽ phát triển thành AIDS.
Sùi mào gà
Sùi mào gà là bệnh lây nhiễm do virus HPV (hay còn gọi là Human Papilloma) gây ra. Hiện nay, đã xác định hơn 100 loại virus HPV khác nhau, trong đó type 6 và type 11 là những tác nhân chủ yếu gây ra bệnh sùi mào gà.
Thông thường, triệu chứng dễ nhận biết nhất nếu bị nhiễm sùi mào gà là xuất hiện một hoặc một vài sẩn nhỏ trên vùng sinh dục, có hình dạng gồ lên trên bề mặt da, phẳng hoặc hơi sùi nhẹ, giống như hạt cơm.
Nếu không được điều trị, bệnh có thể đối mặt với hai trường hợp: tự khỏi hoặc tồn tại lâu dài. Đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu, sùi mào gà có thể tăng kích thước và số lượng.
Sùi mào gà được gây ra bởi virus HPV (hay còn được gọi là Human Papilloma), hiện có hơn 100 loại HPV được định danh, trong đó, các tác nhân chủ yếu gây ra bệnh là HPV type 6 và type 11. Phương thức lây nhiễm của bệnh thông qua đường trực tiếp tiếp xúc và ít xảy ra qua đường gián tiếp.
Vậy đâu là nguyên nhân gây bệnh cũng như mức độ nguy hiểm của những bệnh tình dục?
Tìm hiểu những nguyên nhân của các bệnh tình dục
Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả các bệnh tình dục, việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra chúng là vô cùng quan trọng. Sau đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến các bệnh tình dục:
- Việc thực hiện quan hệ tình dục không an toàn là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh tình dục. Sự tiếp xúc trực tiếp giữa các bộ phận sinh dục khi không sử dụng biện pháp đảm bảo an toàn có thể dẫn đến lây nhiễm các bệnh như:bệnh lậu, viêm gan B và C, HIV/AIDS, sùi mào gà, viêm nhiễm âm đạo, …
- Sử dụng chung các vật dụng cá nhân ( kim tiêm, bàn chải, khăn tắm…) chính là nguyên nhân làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục. Sử dụng chung dao cạo râu, cây lăn khử mùi, kim châm hoặc bất kỳ vật dụng cá nhân nào khác cũng có thể gây ra nhiều bệnh viêm nhiễm khác, như viêm gan B và C.
- Việc sử dụng chất kích thích như ma túy, rượu và thuốc lá có thể làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của người sử dụng và dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Khi tiếp xúc với người bệnh tình dục, nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục tăng cao. Nguy cơ này có thể phát sinh trong nhiều trường hợp, chẳng hạn như sử dụng chung vật dụng cá nhân, quan hệ tình dục không an toàn, hay trong quá trình mang thai.
Vây các căn bệnh lây qua đường tình dục có mức độ nguy hiểm như thế nào?
Một trong những lý do chính gây nguy hiểm cho các bệnh lây qua đường tình dục là bởi chúng có thể được lây truyền dễ dàng thông qua quan hệ tình dục. Virus, vi khuẩn và nấm có thể lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp với chất tiết sinh dục của người bị nhiễm. Bên cạnh đó, virus và vi khuẩn cũng có thể được truyền từ người nhiễm sang người khác qua vết thương, máu, hoặc thậm chí từ mẹ sang con.
Chúng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Ví dụ, bệnh giang mai có thể gây tổn thương da và các bộ phận sinh dục, trong khi bệnh lậu và sùi mào gà có thể gây ra ung thư dương vật và ung thư âm đạo. Ngoài ra, HIV và giang mai cũng có thể tác động nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch của cơ thể, gây ra các vấn đề sức khỏe khác và trong một số trường hợp, có thể gây tử vong.
Việc điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục không phải là chuyện đơn giản. Tuy các chuyên gia đã chứng minh rằng 4 trong số 8 loại bệnh có thể được chữa trị, bao gồm nhiễm trùng do vi khuẩn giang mai, bệnh lậu, chlamydia và nhiễm ký sinh trùng trichomonas, nhưng với 4 loại bệnh còn lại, bao gồm viêm gan B, virus herpes, HIV và virus gây ung thư ở người (HPV), tính đến nay vẫn chưa có phương pháp điều trị nào có thể khắc phục hoàn toàn.
Các bệnh xã hội có thể lây truyền một cách rất nhanh chóng và lan rộng. Người nhiễm bệnh có thể lây truyền bệnh cho nhiều người khác trong thời gian ngắn, đặc biệt là với các bệnh lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với chất tiết sinh dục, như chlamydia và bệnh lậu.
Các bệnh lây qua đường tình dục vẫn đang là một vấn đề sức khỏe toàn cầu và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Việc tăng cường nhận thức về các bệnh lây qua đường tình dục và phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm sẽ giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe của mọi người.
Chúng ta có thể áp dụng những biện pháp phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục thế nào?
Để tránh nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có một số biện pháp phòng ngừa quan trọng sau:
- Thảo luận cởi mở về lịch sử tình dục với bạn tình mới trước khi tham gia hoạt động tình dục, và quyết định điều gì sẽ làm cho bản thân cảm thấy thoải mái.
- Tránh quan hệ tình dục quá sớm, hãy trang bị đầy đủ kiến thức về các bệnh lây qua đường tình dục, tâm lý và cách bảo vệ bản thân trước nguy cơ nhiễm bệnh.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe phụ khoa: Điều này rất quan trọng, đặc biệt là khi bạn mới có mối quan hệ hoặc từng có nhiều đối tác tình dục. Hơn nữa, cần yêu cầu đối tác thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ.
- Sử dụng biện pháp bảo vệ an toàn khi quan hệ tình dục, đặc biệt là bao cao su, hạn chế quan hệ bằng miệng hoặc hậu môn.
- Duy trì quan hệ tình dục ở mức một vợ một chồng để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Chú ý vệ sinh vùng kín hàng ngày và không nên dùng chung đồ dùng cá nhân, khăn tắm, đồ lót để tránh lây nhiễm chéo.
- Không thực hiện quan hệ tình dục khi bản thân hoặc đối tác có các dấu hiệu viêm nhiễm hay các vấn đề bất thường về sinh dục.
- Tiêm vaccine phòng ngừa HPV, viêm gan A và B: Viêm gan A và B cũng có thể lây qua đường tình dục, vì thế việc tiêm vaccine sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho cả hai người.
- Khi có bất kỳ triệu chứng nào gợi ý đến bệnh lây truyền qua đường tình dục, hãy đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị phù hợp.
Bài viết đã tóm tắt các nguyên nhân và cách phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục. Hy vọng sẽ giúp ích cho bạn trong việc bảo vệ sức khỏe của mình cũng như bạn tình, duy trì mối quan hệ lành mạnh.
