Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có nguy hiểm không?

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì là hiện tượng rất phổ biến, có thể nói đây là hiện tượng mà hầu hết các bé mới dậy thì đều gặp phải trong lần đầu hành kinh khiến các bạn trẻ và phụ huynh khá lo lắng. Theo các chuyên gia tuy đây là hiện tượng có vẻ bất thường thì các em và phụ huynh không cần phải lo lắng. Vậy cụ thể nguyên nhân là gì? có cách điều trị không?

Kinh nguyệt là gì? Thường xuất hiện ở độ tuổi nào?

Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý bình thường của chị em phụ nữ khi bước vào độ tuổi dậy thì đánh dấu khả năng sinh sản của chị em đã chính thức bắt đầu. 

Kinh nguyệt biểu hiện là việc chảy máu ra ngoài âm đạo có tính chu kỳ thay đổi theo hàng tháng một cách đều đặn. Thường chị em trong độ tuổi dậy thì sẽ mất khoảng 2 đến 3 năm mới có thể có một chu kỳ đều đặn do lúc này các cơ quan đã phát triển hoàn thiện.

Chu kỳ kinh nguyệt sẽ bắt đầu khi nữ giới bước vào tuổi dậy thì (trung bình 11 – 18 tuổi) và chấm dứt khi bước vào giai đoạn mãn kinh (trung bình 47 – 55 tuổi). Thời gian xuất hiện và kết thúc có thể khác nhau tùy cơ địa mỗi người. 

Chu kỳ kinh nguyệt được hình thành như thế nào?

Chu kỳ kinh nguyệt là một vòng lặp đều đặn hàng tháng. Não bộ sẽ truyền tín hiệu cho cơ thể yêu cầu cơ thể sản xuất ra hormone sinh dục nữ, hormone này sẽ khiến lớp niêm mạc tử cung trở nên dày hơn. Buồng trứng sẽ phóng thích trứng, gọi là quá trình rụng trứng. Sau khi rụng, trứng sẽ di chuyển theo ống dẫn trứng về phía tử cung để làm tổ.

Việc mang thai sẽ không xảy ra khi trứng không gặp và thụ tinh với tinh trùng. Thay vào đó, lớp niêm mạc tử cung sẽ bong ra và chảy máu ra ngoài âm đạo. Đây được gọi là quá trình xuất hiện kinh nguyệt.

Chu kỳ kinh nguyệt được tính như thế nào?

Chu kỳ kinh nguyệt sẽ được tính từ ngày đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ trước đến ngày đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt của chu kỳ tiếp theo. thường một chu kỳ kinh nguyệt sẽ rơi vào khoảng 25 đến 32 ngày, số ngày hành kinh khoảng 3 đến 5 ngày, lượng máu kinh từ 80ml đến 100ml, máu kinh màu đỏ tươi không mùi.

 Kinh nguyệt như thế nào được coi là không đều?

Một chu kỳ kinh nguyệt không đều đó là nó không tuân thủ theo nguyên tắc nào cả, khoảng cách giữa các chu kỳ kinh nguyệt không đều nhau có thể quá dài  hoặc quá ngắn, lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít.

Những trường hợp kinh nguyệt không đều

• Kinh sớm (kinh mau): Chu kỳ kinh nguyệt quá ngắn thậm chí nhiều chị em 1 tháng ra kinh nguyệt 2 lần.
• Chậm kinh (kinh thưa): Trái ngược lại trường hợp trên chậm kinh là chu kỳ kinh nguyệt khá thưa nhau có thể muộn 10 ngày hoặc nhiều hơn. Thường chu kỳ kinh nguyệt kéo dài trên 35 ngày được coi là chậm kinh.
• Rong kinh: Số ngày ra máu kinh kéo dài trên 7 ngày. 
• Kinh thưa: Chậm kinh 2 tháng, 3 tháng, khoảng cách giữa các chu kỳ 3-5 tháng.
• Vô kinh: Không xuất hiện kinh nguyệt trên 6 tháng hoặc 1 năm.

Kinh nguyệt bình thường?

Một chu kỳ kinh nguyệt được coi là bình thường khi:

• Xuất hiện lần đầu ở 11 đến 18 tuổi
• Có chu kỳ kinh từ 28 đến 32 ngày
• Thời gian ra máu kinh từ 3 đến 7 ngày
• Lượng máu kinh khoảng 80 đến 100ml
• Máu kinh phải có màu đỏ tươi, không có chứa cục máu đông cũng như không có mùi hôi tanh.

Kinh nguyệt bất thường?

• Chu kỳ kinh nguyệt dưới 21 ngày hoặc trên 35 ngày.
• Thời gian hành kinh ít hơn 3 ngày hoặc kéo dài hơn 7 ngày.
• Lượng máu kinh quá nhiều hoặc quá ít.
• Màu sắc máu: đen, lẫn các cục máu đông.
• Có dấu hiệu ra máu ít hoặc nhiều giữa 2 kỳ kinh.
• Rong huyết: ra máu không liên quan đến kỳ kinh
• Kinh nguyệt bị ngừng khoảng 6 tháng trở lên hoặc trường hợp chưa bao giờ có kinh.
• Đau bụng dữ dội, đau lưng, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy… trong kỳ kinh.

Nguyên nhân khiến kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì?

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì không gây nguy hiểm cho tính mạng nhưng gây ra khá nhiều phiền toái, ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý, khả năng sinh sản của chị em. Vì vậy, việc tìm ra được nguyên nhân là rất quan trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân có thế khiến các bé gặp phải hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì:

Hormone nội tiết tố nữ chưa ổn định

Nhắc đến nội tiết tố là nhắc đến estrogen và progesterone. Hai nội tiết tố này đóng vai trò quan trọng trong việc tham gia điều phối chu kỳ rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới.

Tuy nhiên, ở tuổi dậy thì, hệ trục não bộ dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng hoạt động chưa nhịp nhàng, khiến nồng độ nội tiết tố nữ được tiết ra chưa ổn định, thậm chí rối loạn, kéo theo đó là chu kỳ kinh nguyệt, rụng trứng chưa đều đặn trong ít nhất 3 năm đầu của tuổi dậy thì.

Tác dụng phụ của thuốc 

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì cũng xuất phát từ tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị, như: thuốc chữa u tuyến giáp, thuốc hóa trị, thuốc chống đông máu, trầm cảm…

Stress kéo dài

Áp lực học tập, thi cử có thể khiến nữ giới tuổi dậy thì gặp căng thẳng, mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình sản sinh nội tiết tố estrogen và progesterone, gây ra hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì.

Thừa cân hoặc sụt cân quá nhanh

Sự thay đổi cân nặng một cách đột ngột cũng là nguyên nhân dẫn tới tình trạng kinh nguyệt không đều, kèm theo các triệu chứng: chán ăn, mất ngủ, rụng tóc, đau đầu… 

Các bệnh phụ khoa 

Nguyên nhân gây hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có thể do một số bệnh phụ khoa phổ biến như: hội chứng buồng trứng đa nang , u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, ung thư cổ tử cung… Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe và dẫn tới vô sinh ở nữ giới. 

Cách điều trị hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì

Biện pháp dùng thuốc tây y

Đối với việc sử dụng thuốc tây y, cần có sự thăm khám và chỉ định dùng thuốc của các bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không được sử dụng thuốc.

Điều trị bằng bài thuốc Đông y 

Bài thuốc 1:

– Công dụng: bài thuốc dùng cho phụ nữ bị rong kinh do chứng tỳ khí hư. 

– Chuẩn bị: Hoàng kỳ 20g, Chích thảo 4g, Đương quy 12g, Thăng ma 4 – 6g, Đẳng sâm 12g, Trần bì 4 – 6g, Sài hồ 6 – 10g, Bạch truật 12g

– Cách làm: Sắc nước uống mỗi ngày 1 thang

Bài thuốc 2:

– Công dụng: chữa khí hư, hư nhiệt, máu kinh ít

– Chuẩn bị: Sinh địa 40g, A giao 12g, Bạch thược 20g, Huyền sâm 40g, Địa cốt bì 12g, Mạch môn 20g.

– Cách làm: Sắc uống mỗi ngày một thang, uống liên tục 5 – 10 thang giúp điều hòa kinh nguyệt

Bài thuốc 3:

– Công dụng: chữa chứng hư hàn, giúp điều hòa lượng máu kinh, lưu thông khí huyết, thích hợp với người thể hàn, sợ lạnh.

– Chuẩn bị: Thục địa 12g, Can khương 8g, Xương hồ 8g, Ngải cứu 12g, Xuyên khung 10g, Đảng sâm 12g, Hà thủ ô 10g.

– Cách làm: Sắc uống mỗi ngày một thang, uống 5 – 10 thang.

Bài thuốc 4: 

– Công dụng: trị chứng huyết ứ, kinh nguyệt không đều

– Chuẩn bị: Sinh địa 12g, Uất kim 8g, Ích mẫu 16g, Xuyên khung 8g, Kê huyết đằng 16g, Đào nhân 8g.

– Cách làm: Sắc uống mỗi ngày một thang, uống 5 – 10 thang.

Thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống

Ngoài việc điều trị bằng tây y và đông y thì chị em cũng nên chủ động thay đổi thói quen ăn uống sinh hoạt, tập luyện, chế độ nghỉ ngơi hợp lý khoa học, tránh thức quá khuya, không ăn kiêng quá mức, vệ sinh sạch sẽ vùng kín hàng ngày đặc biệt là ngày đèn đỏ hoặc trước và sau khi quan hệ, không quan hệ trong ngày đèn đỏ.

Biện pháp phòng tránh rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì

Duy trì chế độ ăn lành mạnh

Xây dựng và duy trì chế độ ăn đủ dinh dưỡng, lành mạnh là yếu tố quan trọng đầu tiên để cơ thể khỏe mạnh, các cơ quan bộ phận hoạt động nhịp nhàng, góp phần ổn định chu kỳ kinh nguyệt, hạn chế tối đa hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì. 

Bạn cần đảm bảo khẩu phần ăn đầy đủ 4 nhóm chất: bột đường, đạm, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất. Hạn chế ăn các loại đồ ăn chiên rán, mỡ động vật, đồ ngọt.  Tránh xa chất kích thích: rượu, bia…

Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý

Thức quá khuya, stress quá mức… không chỉ khiến bạn mệt mỏi, tinh thần uể oải mà còn là những gây rối loạn nội tiết tố nữ, từ đó dẫn tới rối loạn kinh nguyệt. Đi ngủ sớm, tránh thức khuya, đảm bảo ngủ 8 tiếng/ngày là việc bạn nên làm để duy trì một sức khỏe ổn định ở tuổi dậy thì. Bên cạnh đó, cần cân đối thời gian học tập, làm việc và nghỉ ngơi phù hợp, giữ tinh thần thoải mái, dành thời gian thư giãn với các sở thích cá nhân để tái tạo năng lượng cho một ngày mới làm việc hiệu quả.

Vệ sinh vùng kín sạch sẽ

Nhiều bạn nữ trong tuổi dậy thì chưa để ý việc chăm sóc sức khỏe và vệ sinh vùng kín. Trong khi điều này là yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe sinh sản ổn định. Bạn cần vệ sinh vùng kín bằng dung dịch chuyên dụng và có thành phần lành tính, đặc biệt trong những ngày “đèn đỏ”; thay băng vệ sinh 2-3 tiếng/lần; thay quần chíp 3-6 tháng/lần để ngăn ngừa vi khuẩn, nấm ngứa xâm nhập gây viêm nhiễm. 

Tập thể dục thường xuyên

Lười vận động là thói quen xấu của các bạn trẻ hiện nay, tiềm ẩn nhiều nguy hại cho sức khỏe. Do đó, duy trì chế độ thể dục thể thao đều đặn 30 phút/ngày sẽ giúp nữ giới ở tuổi dậy thì tăng cường lưu thông máu, tăng cường trao đổi chất và sức đề kháng, đặc biệt giúp điều hòa nội tiết tố cho cơ thể, phòng tránh tình trạng rối loạn kinh nguyệt hiệu quả. Tuy nhiên, không nên tập luyện quá sức hoặc quá lâu.  

Khám phụ khoa định kỳ

Khám sức khỏe nói chung và khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp bạn tầm soát bệnh lý và kịp thời có biện pháp điều trị phù hợp, đặc biệt là những bệnh lý liên quan đến tử cung, buồng trứng. Nếu có những dấu hiệu bất thường về kinh nguyệt, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để được tư vấn. 

Câu hỏi thường gặp

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có sao không – có nguy hiểm không?

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy là tình trạng khá phổ biến, tuy nhiên cũng gây nhiều ảnh hưởng tới tâm lý, cuộc sống và sức khỏe sinh sản của nữ giới. 

Nếu tình trạng này chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn thì bạn không cần lo lắng quá, chỉ cần duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập luyện lành mạnh để nội tiết tố duy trì ổn định. 

Tuy nhiên, nếu kinh nguyệt không đều kéo dài vài tháng, thậm chí vài năm, có thể khiến bạn gặp một số ảnh hưởng sau:

– Da xanh xao, nhợt nhạt, thiếu sức sống, dễ bị nám, tàn nhang, lỗ chân lông to, nổi mụn.

– Cơ thể mệt mỏi, tâm lý bất ổn, dễ nổi cáu, dễ tổn thương

– Thiếu máu: khiến người mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, tim đập nhanh…

– Nguy cơ mắc bệnh phụ khoa: kinh nguyệt kéo dài không chỉ gây bất tiện cho nữ giới mà còn tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, nấm phát triển, gây ra các bệnh viêm nhiễm phụ khoa ở tuổi dậy thì.

– Bệnh lý nguy hiểm: Kinh nguyệt không đều kéo dài là biểu hiện của một số bệnh phụ khoa như: đa nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung…

– Giảm khả năng thụ thai do rối loạn chu kỳ rụng trứng

– Nguy cơ vô sinh, hiếm muộn nếu không được điều trị kịp thời.

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Bạn cần đến gặp bác sĩ ngay khi thấy tình trạng kinh nguyệt không đều kéo dài trên 3 tháng, kèm theo dấu hiệu: mệt mỏi, chán ăn, đau bụng dữ dội, rong kinh kéo dài hoặc vô kinh trên 6 tháng…

Bệnh kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì có chữa được không?

Hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì không phải là một bệnh lý và hoàn toàn có thể khắc phục nếu bạn xác định rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, nếu đây là dấu hiệu của các bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng như: u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, đa nang buồng trứng, ung thư tử cung… thì sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh và quá trình điều trị của bệnh nhân.

Khoảng thời gian hành kinh ở mỗi trẻ có giống nhau không?

Tùy vào cơ địa, khoảng thời gian hành kinh ở mỗi bạn là không giống nhau, có người kéo

dài trên 7 ngày và chu kỳ dài trên 40 ngày, có người lại kéo dài 3 ngày và chu kỳ dưới 25

ngày, với lượng máu kinh cũng khác nhau. Nên bạn không cần quá lo lắng khi chu kỳ “đèn đỏ” của mình không giống mọi người.  

– Duy trì một lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, tập luyện hợp lý, khoa học.

– Giữ tinh thần lạc quan, thoải mái, tránh stress quá mức

Trên đây là những thông tin xoay quanh hiện tượng kinh nguyệt không đều ở tuổi dậy thì. Hy vọng đã giúp bạn có thêm kiến thức để chăm sóc sức khỏe bản thân, phòng tránh tình trạng rối loạn kinh nguyệt an toàn, hiệu quả.